Hij was gelukkig nooit echt nodig: de bovengrondse atoombunker die in de jaren zeventig naast de Velsertunnel is gebouwd. Deze zomer gaat de betonnen schuilplaats, gebouwd in 1974-1975, definitief dicht.
Het meest zichtbare deel van de atoombunker is de zware stalen deur op het terrein van Rijkswaterstaat aan de Oude Pontweg in Velsen Zuid. De half vergeten toegang bevindt zich vlak naast de ventilatietorens van de Velsertunnel. Achter de deur een gang met een luikje waar bezoekers radioactief besmette kleding in konden gooien. Daarachter: dikke stalen deuren, slaapkamertjes, voorraadruimtes, keuken en wasbakken.
Uitzingen
De schuilplaats is een erfenis uit de tijd dat de Velsertunnel nog door tientallen mensen vanuit het dienstengebouw werd bediend: van wegverkeersleiders tot monteurs en elektriciens. Zij moesten in geval van oorlog veilig op hun post bij de tunnel kunnen blijven, zodat deze – in theorie althans – altijd in bedrijf was. Proviand en andere voorraden zorgden ervoor dat het personeel het een week kon uitzingen.
Het is overigens ook mogelijk dat de bunker oorspronkelijk een onderkomen was van een kleine eenheid militairen die de tunnel moest verdedigen. Vanuit de bunker is de Velsertunnel namelijk niet te bedienen.
Routes naar Duitsland
‘Onzichtbaar voor de meeste weggebruikers ligt in heel Nederland een militaire infrastructuur parallel aan het (vaar)wegennet’, zegt Rijkswaterstater Stephan van der Horst. ‘Met name tijdens de Koude Oorlog zijn veel sluizen, tunnels en bruggen op strategische routes richting het Duitse achterland – het vermoedelijke slagveld – voorzien van bunkers of beschermde onderkomens voor het personeel. Want het transport van munitie, brandstof en troepen moest altijd kunnen doorgaan.’
Deur afgesloten
Tegenwoordig is de noodzaak van een veilig personeelsverblijf naast de tunnel verdwenen, zegt Van der Horst. De Velsertunnel wordt immers op afstand bediend vanuit de verkeerscentrale. De bunker, gebouwd toen de Koude Oorlog nog in volle gang was, heeft al jaren geen functie meer. De bunker staat al lange tijd leeg. Deze zomer wordt de ingang definitief afgesloten.
