In de ban van de Ringen (#10): Japanse Olympische marathonloper finisht na 54 jaar

In deze sportzomer komt NieuwsNL met een serie over bijzondere, bizarre en komische gebeurtenissen, zowel binnen als buiten de sportarena, gedurende de vroege geschiedenis van de Olympische Spelen. Iedere 2 dagen een nieuw verhaal. Vandaag, op de dag dat Sifan Hassan voor Nederland Goud scoorde op de Olympische Marathon, het marathonverhaal van de Japanse atleet Shizo Kanakuri die bij de Spelen van 1912 wel heel veel tijd nodig had om de heroïsche afstand van 42 kilometer en 195 meter te overbruggen: ruim 54 jaar!

Dat de Marathon een vrij langdurig sportavontuur is, zal niemand ontgaan. Maar de Japanse atleet Shizo Kanakuri wist bij de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm wel een heel wonderlijk record in de boeken te schrijven.

Shizo Kanakuri had maar liefst méér dan 54 jaar nodig om de heroïsche afstand van 42 kilometer en 195 meter te overbruggen. Niet echt snel! Maar hij had een goed excuus: zijn voorbereiding was verre van optimaal. Om aan de start van de Olympische Marathon te komen had hij een zware reis achter de rug van 18 dagen per schip en per spoor met de Trans-Siberische Express. Hij had vijf dagen rust nodig voordat hij überhaupt in staat was om de marathon te lopen.

Eenmaal gestart leek alles goed te gaan totdat hij, na 30 kilometer, door het plaatsje Sollentuna kwam, waar een vriendelijke boerenfamilie hem uitnodigde voor een verfrissing en een rustpauze. Vooral van dat laatste had hij beter geen gebruik kunnen maken, want prompt viel hij in slaap en werd pas anderhalve dag later wakker. Terwijl de organisatie vergeefs wachtte op enig teken van leven, keerde Kanakuri, uit pure schaamte, zonder ook maar iemand op de hoogte te stellen, op eigen gelegenheid terug naar Japan.

Ruim 54 jaar later werd hij, als inmiddels 75-jarige Universiteitsprofessor, uitgenodigd door de Zweedse televisie om alsnog de race uit te lopen. Dat aanbod accepteerde hij, waarmee meteen nog eens duidelijk werd dat 'de tijd nooit stilstaat'. Uiteindelijk finishte hij in de legendarische eindtijd van 54 jaar, 8 maanden, 6 dagen, 8 uur, 32 minuten en 20,3 seconden, een record dat tot op heden niet is geëvenaard.

Dat Kanakuri bepaald geen slaapkop is, mag blijken uit het feit dat hij ook deelnam aan de Olympische Spelen van 1920 en 1924 en een persoonlijke besttijd kende van 2 uur 36 minuten en 9 seconden. Verder was hij de grote initiatiefnemer voor de traditionele Hakone Ekiden hardloopwedstrijd. Dit is een tweedaagse estafetteloop in Japan die jaarlijks rond Nieuwjaar wordt gelopen door 20 teams (van ieder 5 lopers) van diverse Japanse universiteiten over een afstand van 217,9 kilometer.

Overigens, al was het dan pas na 54 jaar, Shizo Kanakuri kwàm in ieder geval nog over de finish. En dat was niet voor alle deelnemers van deze loodzware Olympische Marathon van 1912 weggelegd. De ruim 40 kilometer moest namelijk worden afgelegd onder extreme hitte. Op deze situatie probeerde de Portugese loper Francisco Lázaro in te spelen door zichzelf in te smeren met was om zich tegen de brandende zon te beschermen. Deze was sloot de poriën van zijn huid echter af, waardoor de loper na 30 kilometer ineenzakte ten gevolge van warmtestuwing. De volgende dag overleed de loper in het ziekenhuis.

Vijf dagen na zijn dood werd in het Olympisch stadion ter ere van hem een sportfeest gehouden. Een hieraan gekoppelde geldinzameling bij de 23.000 toeschouwers leverde 14.000 Zweedse kronen op, die na de Spelen aan zijn familie overhandigd werden.