Vluchtelingen, vreemdelingen, multiculturele samenleving, de berichten daarover domineren tegenwoordig veelvuldig de voorpagina’s van de kranten en de TV-journaals. Door alle actuele berichtgeving zouden we haast vergeten, dat door de tijden heen Nederland en ook de IJmond toevluchtsoorden zijn geweest voor vreemdelingen.
Tentoonstelling ‘Wijkplaats’
De tentoonstelling “Wijkplaats”, die op 24 september a.s. wordt geopend in het Museum Kennemerland in Beverwijk schetst een beeld van de stromen vluchtelingen en vreemdelingen in de loop van de twintigste eeuw. De bezoekers van de tentoonstelling krijgen een vraag voorgelegd. ‘Stel, je moet vluchten uit jouw land. Je hebt vijf minuten om je boeltje te pakken. Wat neem je mee?’
De lastige vraag speelt in op de nieuwe tentoonstelling Wijkplaats: over de vluchtelingen die in de afgelopen honderd jaar in de IJmond een veilig heenkomen zochten.
Het begon al in 1914 met de Belgen
De opvang van vluchtelingen, alsmede gastarbeiders en gelukszoekers, is een hoogst actueel thema. Toch is er niets nieuws onder de zon. Al eerder zochten mensen van heinde en verre hier hun toevlucht. Te beginnen met de Belgen die in 1914 (Eerste Wereldoorlog) hals over kop hun land verlieten. In de jaren dertig van de vorige eeuw kwamen Joodse vluchtelingen. Na hen Indische Nederlanders, Hongaren, Italiaanse en Spaanse gastarbeiders, Vietnamezen en Tamils.
Van loempiastalletje tot loempiafabriek
Al deze bevolkingsgroepen krijgen aandacht met documenten als foto, film, brieven en voorwerpen. Zoals een vluchtkoffer en het model van het hotelschip Arosa Sun, een bekende opvanglocatie. Wat hebben ze beleefd, wat is er van hen geworden? Ze hebben allemaal hun verhaal. Neem de Vietnamees die in de Breestraat een loempiastalletje begon en nu een loempiafabriek heeft.
Joodse vluchtelingen
Centraal staan de Joodse vluchtelingen. Voor de Tweede Wereldoorlog vestigden zij zich in de Kibboets Beverwijk die zich overigens in Velsen-Noord bevond. Met name Saskia Sluiter, kunstenaar in Velsen-Noord heeft veel achterhaald. Oud-bewoner Benjamin Ginzberg vertelt op film over de kibboets. Het bijzondere document is vorig jaar in Israël opgenomen.
Opening en lichtshow
De expositie wordt zaterdag 24 september geopend door wethouder Haydar Erol. Het publiek is vanaf 14 uur welkom. Het publiek is ’s avonds ook uitgenodigd bij de lichtshow op de plek van de vroegere kibboets. De ‘happening’ wordt verzorgd door lichtontwerper Bas Bossinade uit Velsen-Noord. Verzamelen om 20.30 uur bij kinderboerderij De Baak (Westerhoutweg 18) of op de hoek Stratingplantsoen, Wijkerstraatweg. Vanaf beide plekken is het een korte wandeling naar de plaats van handeling.
De tentoonstelling heeft een gevarieerd randprogramma
De internationaal werkzame kunstenaar Marieke Warmelink uit Amsterdam speelt met een filmische performance ‘Altijd anders in Velsen-Noord’ in op het vraagstuk. Zo ook de Beverwijkse fotograaf Sanna Gertenbach die aan de slag gaat met leerlingen van de Internationale Schakelklas.
Gedurende de looptijd van de expositie (tot eind december) zijn er vertelmiddagen met vluchtelingen uit verleden en heden. Tevens staat er elders in Beverwijk het minifestival Renkonti (ontmoeting) op stapel.
Eerste tentoonstelling vernieuwd museum
De tentoonstelling Wijkplaats, de eerste in het vernieuwde en uitgebreide museum, is een samenwerkingsproject van Museum Kennemerland en stichting Kist. De stichting, actief met community building, verzorgt het randprogramma. De gemeenten Velsen en Beverwijk, het VSB-fonds en het Prins Bernard Cultuurfonds geven financiële steun.
Het adres van Museum Kennemerland is Noorderwijkweg 2a (hoek Westerhoutplein). Open: zaterdag, zondag en woensdag van 14 tot 17 uur. Toegangsprijs: volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar: € 5,- 
