Column van de Dag / Anton Heyboer, een onbekende fotograaf

Iedere twee weken verzorgt ISOO.nu een column op Beverwijk-, Heemskerk- en Velsen.Nieuws.nl, waarbij (uiteraard) de 'focus' ligt op fotografie. Vandaag de column van Thea Olivier die nog even terugblikt op de expositie ANTON HEYBOER - HET GOEDE MOMENT

Anton Heyboer, een onbekende fotograaf (Door: Thea Olivier)

Als je de naam Anton Heyboer hoort, wordt dat meestal snel geassocieerd met ‘die vreemde kunstenaar uit Ilp met die vijf vrouwen’. De jongere generatie zal de naam waarschijnlijk helemaal niet meer kennen. Dat is jammer, want wat velen niet weten is dat Heyboer in de jaren 60 en 70 een gevierd kunstenaar was wiens werk werd aangekocht door het MoMA in New York, getoond op de Documenta in Kassel, en met grote tentoonstellingen werd geëerd in het Gemeentemuseum Den Haag en het Stedelijk Museum Amsterdam. Hij werd in de jaren 70 gezien als een van de belangrijkste Europese schilders van dat moment.

Na afloop van zijn grote tentoonstelling in 1975 in het Stedelijk Museum Amsterdam, neemt hij zijn schilderijen mee naar huis en bekladt ze met rode verf. Hij trekt zich terug uit de kunstwereld en werkt verder vanuit zijn erf in Den Ilp. De kunstwereld neemt hem niet meer serieus en hij wint de wereld van de showbizz en roddelpers.

Ik was altijd erg onder de indruk als ik Anton Heyboer op de televisie zag. Ik begreep er helemaal niets van dat die vrouwen deze man met elkaar ‘deelden’. Maar het zag er allemaal heel vredig uit. Anton Heyboer leek een lieve man, maar had weinig meer weg van de succesvolle kunstenaar die internationale roem had gekend.

Veertig jaar na zijn laatste grote museale tentoonstelling heeft het Gemeentemuseum in Den Haag het aangedurfd de internationale kwaliteit van zijn oeuvre – periode 1956-1977 - opnieuw onder de aandacht te brengen. Ik heb de tentoonstelling bezocht en was verrast door zijn werk. Alle werken hebben een duidelijke onderlinge samenhang. Naast zijn herkenbare schilderijen bleken er ook foto’s te zijn, die volgens een zelfde ‘systeem’ zijn gemaakt als zijn schilderijen. De schilderijen zijn verdeeld in genummerde vlakken, en dat zie je ook terug in zijn foto’s. Met dit ‘systeem’ vond Heyboer een manier om het leven voor zichzelf dragelijk te maken. Helaas is de expositie al weer voorbij. Toch vind ik het de moeite waard om de fotografen onder ons te attenderen op de bijzondere fotografie van Anton Heyboer.

Als je meer wilt weten over Anton Heyboer en zijn ‘systeem’, bezoek dan de website https://www.anton-heyboer.nl/art/werk/51-systeem.html .

In 2005 overlijdt Heyboer in Den Ilp, zijn vijf vrouwen achterlatend.