Kodachrome:  links en rechts ingehaald door eigen uitvinding

Het Verhaal van de Dag neemt je vandaag 135 jaar mee terug in de tijd, naar 26 maart 1885, toen Eastman Kodak de eerste fotorolletjes op de markt bracht. Het was een revolutie op het gebied van fotografie.

(tekst: Wim Meijer)

Door het gebruik van de fotofilm in combinatie met een betaalbare camera, de Kodak Brownie (aankoopprijs $ 1,- ) maakte Kodak fotografie bereikbaar voor alle lagen van de bevolking.

We zien het vandaag de dag constant met de printers voor computers. De apparaten kosten bijna ‘geen drol’ meer, maar de inktcartridges daarentegen maken je straatarm. Het is vrij simpel: Hoe goedkoper de printer, des te duurder de cartridges. Het is dan ook niet de printer waar de fabriek zijn geld aan verdient, maar de inkt.

George Eastman in 1884, het jaar voorafgaand aan de lancering van het fotorolletje (foto: Wikipedia)

George Eastman
De bedenker van dit systeem is George Eastman, de grote man achter het fotobedrijf Kodak. Aan het eind van de 19e eeuw was híj het, die als eerste het fotorolletje 'ontwikkelde’. Dit fotorolletje zou de corebusiness worden van Kodak. Maar om rolletjes te verkopen moesten er natuurlijk ook camera’s zijn, liefst zo goedkoop mogelijk. Hoe lager de prijs van de camera, hoe meer mensen deze zouden kopen, en vervolgens ook de filmpjes.

Kodak Brownie

Het bleek een gouden formule: In 1890 kwam Kodak op de markt met de 'Brownie’ voor een bedrag van $ 1,- De bijbehorende fotorolletjes kostten $ 0,15. Al in het eerste jaar verkocht Kodak anderhalf miljoen camera’s. En met de cameraverkopen was de omzet van fotorolletjes (de uiteindelijke winstgever) voor vele jaren gegarandeerd.

[caption id="attachment_65284" align="alignnone" width="1200"]

In de daarop volgende decennia losten de successen bij Kodak elkaar in hoog tempo op en groeide het bedrijf uit tot een concern met in zijn hoogtijdagen ruim 60.000 werknemers. De ommekeer zou echter komen in de vorm van nota bene een eigen uitvinding: de digitale camera.

Steve Sasson

In 1975 ontwikkelde ingenieur Steven Sasson in dienst van Kodak de eerste digitale camera. Deze uitvinding werd binnen Kodak echter met gemengde gevoelens ontvangen. Immers: Wat moest een concern, dat zijn winst haalde uit de verkoop van filmrolletjes, met filmloze camera’s?

[caption id="attachment_65281" align="alignnone" width="1000"]

Het gevolg was dat Kodak weinig ruchtbaarheid gaf aan Sasson’s uitvinding en het jarenlang ongebruikt 'op de plank’ liet liggen. De concurrenten daarentegen zagen in deze nieuwe techniek hun grote kans. In 1981 kwam Sony als eerste op de markt met een digitale camera, en ook bedrijven als Fuji, Canon en Nikon zaten niet stil.

Kodak op achterstand

Toen rond 2001 de digitale camera zowel kwalitatief als qua gebruikersgemak en prijsstelling voor de consument bereikbaar werd hadden de concurrenten van Kodak inmiddels een onoverbrugbare voorsprong genomen op het bedrijf van wijlen George Eastman. Inmiddels fotografeert de hele wereld digitaal en is het filmrolletje iets geworden voor het museum.

Het finale Kodak-momentje

In augustus 2012 stopte Kodak met de productie van fotorolletjes. De reorganisatie die volgde betekende dat 13 fabrieken en 130 laboratoria moesten sluiten en 55 duizend medewerkers hun baan verloren. Noem het maar gerust een ongelukkig 'Kodak-momentje’.