Natuur gebukt onder ‘coronadrukte’

Foto: Hans Olsthoorn

Columnist en zelfstandig adviseur groene gebiedsontwikkeling en duurzame energie Hans Olsthoorn houdt pleidooi: “Herstel de rust in de natuur; haal de bezoekersdruk van natuurgebieden!”

(door: Hans Olsthoorn)

Natuurgebieden zijn in trek in de coronacrisis. De drukte in de natuur lijkt zelfs te escaleren. De  NOS berichtte deze week dat een schaapsherder zelfs is bespuugd en dat zijn (haar?) honden waren getrapt, omdat heetgebakerde landgenoten geen genoegen namen met even moeten wachten op een passerende kudde.

Uit gegevens van Google blijkt dat bezoekersaantallen van natuurgebieden sinds de eerste lockdown gemiddeld met 30 procent toenamen. Het verkeer naar natuurgebieden nam tijdens de eerste lockdown in mei zelfs toe met 75 procent. Het biedt mensen afleiding en ontspanning, maar de natuur heeft eronder te lijden: verstoring van de rust voor het wild en het vertrappen van kwetsbare vegetatie springt het meest in het oog. En ook wie echte rust en stilte zoekt, hoeft zich niet te vertonen in de weekenden en tegenwoordig zelfs ook door de week.

Duingebied Heemskerk

Verdubbeling aantal bezoekers Kennemerduinen
Het toegenomen bezoek aan natuurgebieden is al van langere datum. Het bezoek aan het Nationaal Park Kennemerduinen kende enkele jaren geleden al een groeiprognose van tien procent per jaar; dat komt neer op een verdubbeling na ongeveer acht jaar. Hoe nu verder? Omdat de natuur al onder grote druk staat in ons land en er voor de stille natuurgenieter steeds minder te genieten valt, pleit ik onder andere voor het volgende:

  • Herinvoering van de verplichting van lidmaatschap van Vereniging Natuurmonumenten om toegang te krijgen tot hun gebieden (of in ieder geval een selectie daarvan). Gemeente Amsterdam en PWN voeren in de provincie Noord-Holland al een soortgelijke praktijk met een jaarpas of een kaartjesautomaat voor wie enkel op een dag toegang wil krijgen;
  • Het stellen van een maximum aantal bezoekers per dag. Dergelijke maatregelen kunnen gelden voor kwetsbare gebieden en voor locaties waar juist voor de echte natuurliefhebber wat te beleven valt. Lang geleden bezocht ik Monomoy Natuurreservaat in Massachusetts en daar gold een maximum van 300 personen. Een stap in de richting kan zijn het ontmoedigen van bezoek door bezoekers te attenderen op de drukte (zie foto);
  • Het beperken van het gebruik van natuurgebieden voor echte natuurbeleving en dus met uitsluiting van sport- en trimactiviteiten zoals wielrennen en mountainbiken.
  • Het terugbrengen van parkeergelegenheden bij natuurgebieden. Alweer bijna twintig jaar geleden zijn  bij ingangen van het Nationaal Park Kennemerduinen grote parkeerterreinen aangelegd. Deze hebben het bezoek aangemoedigd en zo is ook hierdoor natuurbeleving een massa-consumptieproduct geworden.
Kennemerduinen

80.000 ha. nieuwe natuur
Belangrijke structurele oplossing ligt in de aanleg van meer natuur en recreatief groen. In 2027 moet 80.000 ha. aan nieuwe natuur zijn gerealiseerd. Dat lijkt veel maar is tien procent van wat er nu aan natuur ligt. En het is sterk de vraag of die 80.000 ha. wordt gehaald. Grondeigenaren zijn vaak niet genegen mee te werken en de overheid lijkt extra zuinig met geld zodra het om natuuruitbreiding gaat. Het eerste kabinet Rutte bezuinigde fors op de aanleg van natuur. Een geplande aanleg van 600 hectare bos in de Haarlemmermeer is daardoor afgeblazen.

Intussen groeit de druk op de natuur, vooral in de Randstad met de bouw van nog eens één miljoen woningen in de komende tien jaar! Daarom pleit ik voor de aanleg van veel meer recreatief groen bij stedelijk gebied  dat  gefinancierd wordt uit de opbrengsten van de woningbouw.

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen