In verband met de coronamaatregelen zal ook dit jaar de Dodenherdenking bij Tata Steel op dinsdag 4 mei zonder publiek plaatsvinden. Elk jaar vindt op die datum bij Tata Steel de herdenking plaats van alle burgers en militairen die sinds de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen in oorlogssituaties en bij vredesmissies.
Op 4 mei zijn Hans van den Berg (directeur van Tata Steel in IJmuiden) en Gerrit Idema van de Centrale Ondernemingsraad aanwezig . Zij leggen kransen bij het oorlogsmonument aan de Wenckebachstraat en bij het gedenkteken ter herinnering aan de dwangarbeiders uit de oorlogsjaren.
Onthulling plaquette Jan Brasser
Tijdens de herdenking zal dit jaar ook worden stil gestaan bij Jan Brasser, ook wel bekend als verzetsheld Witte Ko. Jan Brasser werkte van 1939 tot 1943 als smelter voor Hoogovens. Ondanks zijn wens om na de oorlog weer in dienst te komen, is dat niet gebeurd. In bijzijn van zijn nabestaanden, wordt hij deze herdenking postuum geëerd. Dit gebeurt door het onthullen van een plaquette waarop zijn profiel staat afgebeeld.
De herdenking wordt gefilmd. De beelden zijn na afloop te bekijken via de website www.tatasteel.nl/omgeving en social mediakanalen van Tata Steel.
Over Jan Brasser
Jan Brasser werkte van 1939 tot 1943 als smelter voor Hoogovens. Daarna staat in zijn personeelsdossier: ‘Is zoek’. Dat was niet voor niets! Hij was ondergedoken na de mei staking van ’43. Pas na de Tweede Wereldoorlog bleek dat Jan Brasser een van de kopstukken uit het Nederlandse verzet was. Hiervoor ontving hij een hoge koninklijke onderscheiding van Koningin Wilhelmina. Jan Brasser heeft veel verzetsdaden uitgevoerd, samen met bekende verzetshelden Jan Bonekamp en Hannie Schaft. Gewapend met pistool in de hand fietste Jan Brasser (alias Witte Ko) door Noord-Holland om onderduikers onder te brengen of aanslagen te plegen. Hij was ook de aanjager voor de februari-staking in de staalfabriek van het toenmalige Hoogovens.
Na de oorlog wil Jan Brasser graag weer in dienst bij zijn oude geliefde Hoogovens; daar ligt immers zijn hart. Dat blijkt echter niet zo makkelijk te zijn. Tot in de jaren ‘80 probeert hij in dienst en in contact te komen met zijn voormalig werkgever Hoogovens, maar vergeefs. Het als bekend staande sociale staalbedrijf heeft een afstandelijke houding tot Jan Brasser, die in 1991 overlijdt. Zelfs na zijn overlijden bij de opening van de Jan Brassertunnel in Krommenie in 2006, sponsort het toenmalige Corus weliswaar een kunstwerk in de tunnel, maar de houding tot de nabestaanden blijft kil.
Vragen die bij Jan Brasser leefden over ‘het waarom’ leven ook bij de familie voort. Was het alleen omdat Jan Brasser overtuigd communist was? Overschaduwde dat laatste zijn zeldzaam dappere houding in zijn strijd tegen het nazisme? Het is nergens zwart op wit terug te vinden, maar dat hier iets wrong voor de familie was duidelijk voor de site directeur van IJmuiden, Hans van den Berg en Donald Voskuil (Public Affairs).
In het najaar van 2020 was een brief van de nabestaanden van Jan Brasser voldoende aanleiding om deze kilte te doorbreken. Eind vorig jaar hebben dochter Anja Brasser en de kleindochters van Jan, samen met voormalig FNV voorman Jan Berghuis gesproken met Hans en Donald. Toen is afgesproken dat bij het Hoogovenmonument een plaquette komt ter nagedachtenis aan Jan Brasser. In 2022 geeft het verzetsmuseum in Amsterdam ook een boek uit over deze verzetsheld. Hans: ”Ik ben blij dat we dit met en voor de familie hebben kunnen doen en daarmee van betekenis zijn geweest. Op 4 mei onthullen wij de plaquette. Ik weet zeker dat we zo samen een mooie herdenking organiseren.”
Interview met verzetsheld Jan Brasser (alias Witte Ko) opgenomen op 10 augustus 1985:
