Vandaag 60 jaar geleden, op 10 april 1962, overleed in Hamburg de ‘vijfde Beatle’ Stuart Sutcliffe aan de gevolgen van een hersenbloeding. Na medeverantwoordelijk te zijn geweest voor de naamgeving van de legendarische popgroep en voor hun kenmerkende ‘kever’-kapsel, en na de muziek te hebben verruild voor de schilderkunst, liet hij een ontgoochelde muziekwereld achter op de vooravond van de 3e Duitse tournee van The Fab Four.
(tekst: Wim Meijer)
Vijfde Beatle
Praat over The Beatles en je hebt ’t over John, Paul, George en Ringo. Dat er ook nog een Stuart was is vooral bekend bij de èchte fans van het eerste uur. Stuart Sutdliffe was de eerste basgitarist van The Beatles, die op dat moment nog geen ‘Beatles heette.
In principe was Stuart Sutcliffe een kunstenaar, boven alles een kunstschìlder en alles behalve een muzikant. Dat hij uiteindelijk toch de basgitaar ter hand nam was een pure verdienste van zijn vriend John Lennon. Toen Sutcliffe in 1959 een schilderij verkocht voor 65 Engelse Pond wist Lennon hem te overtuigen om van dat geld een basgitaar te kopen en bij hem in de band te komen spelen.
Meer schilder dan muzikant
Het werd een muzikaal avontuur dat echter niet lang zou duren. In juni 1961, vlak voor de grote doorbraak van de Liverpoolse band, besloot Sutcliffe de Beatles te verlaten en een kunststudie te gaan volgen in Hamburg. Maar voordat het zover was had hij wel op meerdere manieren zijn eeuwige stempel op de groep gedrukt.
Naam en kapsel
Allereerst was dat de naam. Het was het idee geweest van John Lennon en Stuart Sutcliffe om, in navolging van de door hen gewaardeerde begeleidingsband van Buddy Holly, The Crickets (de Krekels), zichzelf ‘The Beetles’ (de Kevers) te noemen. Later veranderde John Lennon ‘Beet’ in ‘Beat’, aansluitend op de populaire muziekstijl van die tijd.
Waar Stuart Sutcliffe ook verantwoordelijk was is het kapsel van de groep. Onder invloed van zijn vriendin Astrid Kirchherr veranderde Sutcliffe zijn kapsel, waarvan later bleek dat dàt het eerste Beatles-kapsel was.
Vroeg overlijden
Hoe talentvol ook, de kunstcarrière van Stuart Sutcliffe was geen lang leven beschoren. Op 10 april 1962, een dag voordat The Beatles naar Hamburg zouden komen voor hun derde Duitse tournee, stortte hij in gedurende een tekenles. Op weg naar het ziekenhuis overleed hij, nog geen tweeëntwintig jaar oud, aan wat later een hersenbloeding bleek te zijn. Wat hij achterliet was niet zozeer een groot muzikaal oeuvre, maar des te meer een fraaie kunstcollectie die de belofte inhield van een getalenteerd kunstschilder, die nooit de kans heeft gehad om tot zo ver uit te groeien.
