Column van de Dag: Randy Newman kan ’t nog steeds

Een nieuwe muziekcolumn van Marius van Buuringen: Iedere twee weken verhalen over zowel oude als nieuwe producties, oudere artiesten met opvallende nieuwe releases, en even zo vaak boeiende achtergrondverhalen. Kortom: Verhalen uit de wereld van Marmusic.

Vandaag besteedt Marius aandacht aan Dark Matter, het nieuwe studioalbum van Amerikaanse componist en singer-songwriter Randy Newman.

Randy Newman kan ’t nog steeds! (door: Marius van Buuringen)

Veertig jaar na ‘Short People’ heeft Randy Newman nog niets ingeleverd, noch van zijn scherpte noch van zijn muzikale virtuositeit als muzikant en tekstschrijver.

Misschien dat er in de zeventiger jaren nog mensen waren die dachten dat de uiterst maatschappijkritische Amerikaanse zanger en componist Randy Newman een tijdsverschijnsel was van voorbijgaande aard. Niets is minder waar gebleken. Inmiddels manifesteert Newman zich al zo’n halve eeuw in de muziekwereld, bracht in die tijd meer dan 35 albums uit, waarvan 12 studioalbums en 28 albums met soundtracks voor films.

Muzikale familie

Het gevoel voor muziek had Randy van niemand vreemd. Hij groeide op binnen een beroemde muzikale familie. Zijn ooms Alfred, Lionel en Emil waren gerespecteerde filmcomponisten. Zijn vader Irving schreef onder meer het nummer Who Gave You The Roses voor Bing Crosby.

Randy Newman werd al op zijn zeventiende jaar professioneel songwriter voor een uitgever in Los Angeles. Toen hij met hulp van zijn vriend Lenny Waronker een platencontract bij Reprise kreeg, stopte hij als broodschrijver en richtte zich op een carrière als singer-songwriter.

Zijn orkestrale debuut in 1968, Randy Newman Creates Something New Under The Sun, was niet direct een succes in verkoopcijfers, maar de nummers van het album werden binnen korte tijd door diverse artiesten op de plaat gezet. Met zijn volgende album, 12 Songs uit 1970, oogstte Newman alom lof. Op dit album stond onder andere het nummer Mama Told Me Not To Come, wat door Three Dog Night en Tom Jones een hit werd. Hier het origineel dus.

You must all be crazy to put your faith in me! That's why I love mankind!

Gedurende de jaren zeventig maakte hij diverse platen, waaronder Sail Away, Good Old Boys en Little Criminals. Kenmerkend voor zijn hits waren (en zijn nog steeds) de bijtende satirische teksten, zoals in het nummer God's Song van het album Sail Away. Daarin laat hij God zeggen waarom hij zoveel van de mensen houdt, hoewel hij de steden platbrandt en hun kinderen afneemt. De mensen zeggen dat ze gezegend zijn met zo’n Heer (‘You must all be crazy to put your faith in me! That's why I love mankind!’ )

Verschillende keren werd Newman bekritiseerd en zelfs voor de rechter gedaagd vanwege zijn teksten die door veel Amerikanen verkeerd begrepen worden. Zo schoot de tekst van Short People bij veel kleine mensen in het verkeerde keelgat.

Randy Newman in Nederland in 1975

Sinds de jaren tachtig verdeelt Newman zijn tijd tussen het opnemen van nieuwe albums en componeren voor films. Voor zijn soundtracks en filmsongs ontving hij inmiddels twintig Oscarnominaties. Tweemaal won hij het felbegeerde beeldje. Eén Oscar won hij voor Beste Filmsong in 2002 met het liedje ‘If I Didn't Have You’ uit Monsters, Inc. De andere Oscar, in de categorie 'Best Original Song', kreeg hij in 2011 voor ‘We Belong Together’ uit de film Toy Story 3. Ook ontving hij een Grammy Award voor The Natural en een Emmy Award voor zijn muziek in Cop Rock. Zeven jaar geleden, in 2010, kreeg Randy Newman een ster op de Hollywood Walk of Fame.

Dark Matter
Terwijl bij de naam van Randy Newman bij veel muziekliefhebbers toch het nostalgische gevoel opdoemt van de jaren zeventig van de vorige eeuw blijkt dat de rasartiest en singer-songwriter nog nauwelijks aan sleet onderhevig is. Volgend jaar wordt hij 75, en het mag dan negen jaar hebben geduurd sinds zijn vorige album (Harps And Angels) uitkwam, met het deze maand verschenen nieuwe album ‘Dark Matter’ laat hij zien en horen dat hij er nog helemaal is.

We kennen zijn formule al bijna 50 jaar: mooie arrangementen met piano, blazers en strijkers, en teksten die qua scherpte en satire nog niets hebben ingeboet. Vladimir Poetin zal er over mee kunnen praten, want de Russische president wordt door Newman stevig op de korrel genomen.

Verder het nummer The Great Debate, compleet met gospelkoor. In dit nummer komen onder andere vragen voorbij over de ‘global warming ‘ en de evolutietheorie.

Behalve bekend van al het maatschappijkritische werk is Newman ook de man van mooie en melancholische liefdesliedjes zoals Lost Without You.

Al met al is Dark Matter een album zoals je dat van Randy Newman kunt verwachten: Het werk van een rasentertainer die zowel kritiek als warmte en liefde ongeëvenaard weet te vatten in tekst en muziek.

(bronnen: Wikipedia, Oor)