Column van de Dag: Hoe overleef jij een storm?

Een nieuwe column van burn-out therapeute Mariëlle Beentjes over omgaan met stress; in acute situaties blijkt stress vaak functioneel, maar wàt als stressvolle ervaringen zich opstapelen of te lang gaan duren?

Hoe overleef jij een storm? (door: Mariëlle Beentjes)

Drie weken geleden was ik samen met mijn partner en mijn familie op wintersport. Heerlijk om even weg te zijn met de mensen die je dierbaar zijn.

De eerste dagen hadden we prachtig weer, maar op dinsdagmiddag sloeg het om. In plaats van de voorspelde windkracht 7 gierde de wind met stoten van 160 km per uur, windkracht 12, over de pistes en hing er een dichte mist in de bergen. En daar stonden wij op 2450 meter hoogte op de berg terwijl de gierende wind de sneeuw mijn skibril inblies. De groep waarmee ik op pad was besloot bij elkaar te blijven en voorzichtig naar beneden te skiën maar ik kon geen hand voor ogen zien en moest stoppen. Mijn partner bleef bij mij terwijl de rest zich richting het dal begaf.

De wind was zo aangezwollen dat skiën geen optie meer was. Het enige wat we konden doen was ons zo klein mogelijk maken om niet weg geblazen te worden. Toen de mist na een uur optrok zagen we op 100 meter een gebouw waar we konden schuilen en nadat de wind wat minder was geworden zijn we uiteindelijk naar beneden geskied. Ik vond het een erg spannende belevenis.

Iedereen reageert anders in stressvolle situaties
Toen we bovenop de berg in het oog van de storm stonden merkte ik dat ik op mijn ademhaling lette. Als ik in stressvolle situaties terecht kom heb ik de neiging om vanuit mijn borst te ademen in plaats vanuit mijn middenrif waardoor ik in paniek kan raken. Door mij te concentreren op mijn ademhaling kon ik rustig blijven. Toen we eenmaal in het gebouw waren belde ik naar mijn vader om te zeggen dat het goed met ons ging. Hij was met de rest van de groep naar het dal geskied en erg ongerust. Pas nadat ik mijn vader aan de telefoon had gesproken kon ik ontspannen en kwam er een emotionele ontlading.

Hoe reageer jij?
In situaties die bedreigend zijn voor mensen, zijn er drie reactiemogelijkheden die vanuit ons oerbrein worden ingegeven: vechten, vluchten of bevriezen. Deze reacties zijn ons verdedigingsmechanisme bij acuut gevaar. Over het algemeen hebben de meeste mensen de neiging tot vechten of vluchten maar is er twijfel welke van de twee acties je lichaam zou moeten uitvoeren dan bevries je.

Stress is goed
Stress is in sommige omstandigheden een logische en functionele reactie. Stress helpt je bij:

Acute stress helpt je zo goed mogelijk te functioneren in een noodsituatie. Stel je wandelt in het bos en staat plotseling oog in oog met een beer. Je schrikt, maakt adrenaline en cortisol aan en je lichaam komt in een stresstoestand. Afhankelijk van je reactie zul je vechten, vluchten of bevriezen. Heb je alles overleefd en is de beer weer op veilige afstand dan keert je lichaam weer in een ruststand.

Met een beer word je vermoedelijk niet zo snel geconfronteerd, maar er zijn zat situaties waarbij de reactie hetzelfde is. Denk bijvoorbeeld aan een deadline voor werk of school, werkloos zijn, een scheiding of het overlijden van een dierbare. Sommige van deze situaties duren maar even, anderen een langere periode. Zolang de inspanning niet langer is dan de ontspanning, is het in orde. Maar wanneer dit uit balans raakt, is dit niet gezond en raak je uitgeput.

Zolang je op tijd zorgt voor ontspanning is er niets aan de hand. Maar heb je te vaak last van stress dan kan dit resulteren in een burn-out. Ieder mens maakt live events mee, gebeurtenissen in je leven die positief of negatief het gevoel van geluk en tevredenheid beïnvloeden. Voorbeelden hiervan zijn een huwelijk, echtscheiding, zwangerschap of opleiding maar ook overlijden van een dierbare. Deze situaties brengen op een bepaalde manier stress met zich mee. Sommige zijn zo heftig dat je ze niet kunt loslaten of een openstapeling van gebeurtenissen zorgen ervoor dat je uit balans raakt.

Herken je jezelf en merk je dat je al even onder spanning staat en ontspanning steeds moeilijker wordt? Dat je niet meer herstelt van spanning en dus eigenlijk meer gespannen bent en als je ontspant je lichaam daar niet meer op reageert? Ik kan je helpen om je lichaam weer in balans te brengen, je leren om je grenzen op tijd aan te geven en beter voor jezelf te zorgen. Wil je weer ontspannen door het leven gaan? Klik op onderstaand logo om een afspraak te maken ofom een afspraak te maken.