Verplicht- én regelmatig onderricht omtrent empathie urgent in het onderwijs: het ‘Aap Noot Mies’ tegen pesten!

De inspectie onderwijs stelde onlangs, dat de teruggang in taal en rekenen bij leerlingen binnen twee jaar een halt kan- én moet worden toegeroepen. Belangrijk zijn rekenen en taal uiteraard, maar minstens zo urgent is het dat kinderen op elkáar leren- en kunnen rekenen én dezelfde taal spreken waar het gaat om inlevingsvermogen. Begripvol naar hun leeftijdgenoten en empathisch jegens mens en dier in het algemeen.

Ik heb geen pedagogiek gestudeerd, maar ik kan me zo voorstellen dat je kinderen al op zeer jonge leeftijd in hun eigen taal kunt uitleggen wat empathie betekent.

Een simpele vraag 1 aan de jongste kinderen in een klas: 'Hoe vind jij het, of hoe vinden jullie het om gepest te worden?' Die vraag zal als antwoord opleveren 'niet leuk' of woorden van gelijke strekking. Vervolgens lijkt het me niet moeilijk uit te leggen, dat ook hun klasgenootjes dat niet leuk vinden en daarvan veel verdriet kunnen hebben. Sommigen gaan een belangrijk deel van hun leven gebukt onder de gevolgen van pesten, maar dat kan uiteraard op latere leeftijd worden verteld.

Probeer kinderen zelf met voorbeelden van pesten te laten komen, want van elkaar begrijpen ze het volgens mij nog beter, en ze zijn eerder bereid er aandacht voor te hebben. Wanneer de meest populaire kinderen uit een groep pesten verbaal veroordelen, beïnvloedt dat meestal de hele groep, uitzonderingen daargelaten. Karakters verschillen natuurlijk , maar regelmatig aandacht geven aan het onderwerp empathie vind ik echt een 'must'! Waar het gaat om behoefte aan liefde, aandacht en waardering zijn we immers allemaal gelijk.

Bijbrengen van empathie staat los van welke religie danook. Nogmaals, kinderen moeten zich bewust worden van hun eigen gevoelens en dat van anderen. Bewust van hun verlangen naar veiligheid en aandacht, naar waardering en erbij willen horen!

Ik hoor het u zeggen, dat is in beginsel taak van de ouders en overige opvoeders, maar in de praktijk blijkt er (thuis) toch onvoldoende over te worden gesproken. 't Kan ook best moeilijk zijn: Hoe leg je een jong kind in begrijpelijke taal uit wat empathie betekent?

In het onderwijs zou met regelmaat aandacht moeten worden besteed aan dit onderwerp. Naar mate kinderen ouder (en wijzer) worden kan het 'Vak Empathie' worden uitgebreid met informatie over factoren als bijvoorbeeld macht én misbruik daarvan. Er bestaan nogal wat machtsfactoren: Geld, Kennis, Charisma (uiterlijk, talent), Fysieke kracht, verbale macht, om maar eens wat te noemen. Zie ook Macht (Bron Wikipedia0

Uitleg over machtsfactoren en met name het misbruik daarvan is zeker zo belangrijk, maar ik kan zelf niet inschatten op welke leeftijd scholieren daar helemaal klaar voor zijn.

Wel weet u vast dat leerlingen met bijvoorbeeld de mooiste (merk)kleding anderen kunnen aftroeven en ook pesten, wanneer ze onvoldoende mee (kunnen) gaan met de actuele mode op school. Dan zijn ouders met geld en 'looks' van die leerling meestal de machtsfactoren. Ik heb me laten vertellen dat op Engelse scholen om die reden een uniform wordt gedragen, zodat dat onderscheid in relatie met kleding niet op school ontstaat.

Over schaarste hoef ik niemand wat uit te leggen. Noem alleen maar de woningmarkt. Schaarste in combinatie met macht zorgt er voor dat mensen met de meeste power zich de schaarse middelen kunnen toe-eigenen.

Personen uit het onderwijs zijn ongetwijfeld in staat een evenwichtig lespakket samen te stellen waar het gaat over dit onderwerp. Mijn oproep is, maak er een verplicht vak van, doceer het met regelmaat. Vanaf de basisschool tot aan het middelbaar- en voortgezet onderwijs!. Met relevantie voorbeelden die passen bij de leeftijd.