Zijn er dit jaar écht meer wespen? De Nationale Wespentelling moet het uitwijzen

Van 16 tot en met 24 augustus vindt de Nationale Wespentelling plaats. Iedereen kan meedoen door een half uur lang wespen te tellen en de resultaten door te geven. Zo hopen de organisatoren antwoord te krijgen op de vraag: zijn er dit jaar echt meer wespen dan vorig jaar? Nieuws.nl vroeg het aan voorzitter Sjoert Fleurke en woordvoerder Nathan Veenstra van de Wespenstichting.

Zijn er echt meer wespen dit jaar?

Sjoert Fleurke: “Vorig jaar waren er zo weinig wespen dat mensen zich afvroegen of het slecht met ze ging. Best bijzonder, want wespen hebben meestal geen beste reputatie. Dit jaar horen we heel uiteenlopende verhalen: sommige mensen klagen dat hun terras wordt overgenomen door wespen, anderen hebben er nog geen één gezien. Met de Nationale Wespentelling willen we daar een duidelijker beeld van krijgen: waar zitten ze, hoeveel zijn het er, en zijn het er inderdaad meer dan vorig jaar?”

Eric Mahieu

Hoe kan het dat die aantallen zo verschillen per plek?

Fleurke: “Het hangt sterk af van het soort wespennest en wanneer dat is ontstaan. Dit jaar hebben we zowel vroege als late nesten. De vroege nesten kwamen dankzij het droge voorjaar goed op gang en zijn dus eerder op zoek gegaan naar zoetigheid. Andere nesten volgen het normale ritme: die komen pas in augustus in actie. Dat betekent dat de piekdrukte niet overal tegelijk is.”

We kennen vooral de ‘limonadewespen’. Zijn dat de enige lastpakken?

Nathan Veenstra: “Dat beeld klopt maar deels. In Nederland leven zo’n zesduizend wespensoorten, maar slechts twee sociale soorten, de gewone wesp en de Duitse wesp, komen in augustus massaal op onze drankjes en ijsjes af. Die twee noemen we gemakshalve ‘limonadewespen’. De rest, zoals de Europese hoornaar, haalt zoet uit de natuur. En dan heb je nog duizenden solitaire wespen, die bloemen bezoeken en helemaal niet geïnteresseerd zijn in je picknick.”

Nathan Veenstra

Europese hoornaar

Welke bijzondere soorten kunnen tellers tegenkomen?

Veenstra: “Je kan prachtige soorten zien, zoals glanzend gekleurde goudwespen, urntjeswespen die miniatuurvaasjes als nest gebruiken, muurwespen die in gaatjes in bakstenen wonen, of graafwespen die hun prooi ondergronds opslaan. En er zijn lookalikes: insecten die op wespen lijken, maar het niet zijn. Op onze zoekkaart staan voorbeelden en handige herkenningstips.”

Nathan Veenstra

Hoe werkt de Nationale Wespentelling precies?

Fleurke: “Tussen 16 en 24 augustus kies je een plek – je tuin, het park, een terras – en tel je 30 minuten lang hoeveel wespen of wesp-achtige insecten je ziet. Je kunt één keer meedoen of meerdere keren. De telling geef je door via tuintelling.nl. Vanaf dit jaar mag je ook wespennesten melden in plaats van individuele wespen. Dat scheelt tellen als er tientallen tegelijk af en aan vliegen.”

Nathan Veenstra

Wespennesten tellen mag ook, al kom je die liever niet tegen op jouw eigen zolder

Waarom is deelname uit Noord-Holland extra welkom?

Veenstra: “Vorig jaar kwam 12% van alle tellingen uit Noord-Holland, met 71 deelnemers en 91 tellingen. Dat is mooi, maar hoe meer deelnemers we hebben, in Noord-Holland én landelijk, hoe betrouwbaarder het beeld. Het liefst hebben we een goede spreiding over de hele provincie. Bovendien is het leuk om te doen, en je leert er altijd wat van.”

Waarom is die telling belangrijk voor de wetenschap?

Fleurke: “Sinds 2022 gebruiken we de telling om de ontwikkeling van de wespenstand en de verspreiding van soorten in kaart te brengen. In 2024 zijn we gaan samenwerken met EIS Kenniscentrum Insecten en Tuintelling.nl. Dat leverde direct vier keer zoveel tellers op. Hoe meer data we hebben, hoe beter we trends kunnen zien en begrijpen wat er speelt in de wespengemeenschap. En dat is belangrijk, want wespen spelen een grote rol in ons ecosysteem: ze bestuiven bloemen en houden insectenplagen onder controle.”

Doe mee!

Of je nu nieuwsgierig bent naar de wespen in je achtertuin, op je balkon of in het park: iedereen kan bijdragen. Het kost maar een half uur en je hebt er geen speciale kennis voor nodig, de zoekkaart helpt je op weg. Zo draag je bij aan belangrijk onderzoek én ontdek je misschien dat wespen veel boeiender zijn dan hun imago doet vermoeden.