De zeventiende ‘Column van de Dag’ van Bibliotheek IJmond Noord: Iedere twee weken aandacht voor een bijzonder boek, een bijzondere uitgave of ander bijzonder evenement rond boeken of rond de bibliotheek. Dit keer: Het taalakkoord en laaggeletterden.
Taalakkoord
Bibliotheek IJmond Noord heeft samen met gemeenten en instellingen in de regio het Taalakkoord ondertekend. Met het Taalakkoord verklaren de ondertekenaars laaggeletterde inwoners in de regio te helpen beter te leren lezen, schrijven, spreken, rekenen en omgaan met de computer. Kennis en energie worden gebundeld om samen meer laaggeletterden te bereiken. Dit kan door middel van een passend aanbod voor laaggeletterden zodat zij beter kunnen meedoen in de maatschappij en betere kansen hebben op de arbeidsmarkt.
Wat is laaggeletterdheid?
Laaggeletterden zijn mensen die veel moeite hebben met lezen, schrijven en het begrijpen van informatie. Hun lees- en schrijfniveau is onvoldoende om volwaardig in de Nederlandse maatschappij mee te kunnen draaien. Laaggeletterden hebben bijvoorbeeld problemen met:
- formulieren invullen voor bijvoorbeeld zorgtoeslag, kinderopvang of de belasting
- straatnaamborden lezen
- voorlezen aan kinderen
- een (verjaardags)kaart schrijven
- geld opnemen bij een pinautomaat
- vertrektijden van de trein opzoeken
- recepten uit een kookboek lezen
- lezen en begrijpen van gezondheidstips, patiëntenfolders en bijsluiters van medicijnen
Laaggeletterdheid in Nederland
Laaggeletterdheid is in Nederland een groot probleem. 2,5 miljoen mensen in Nederland heeft een probleem met lezen, schrijven en/of rekenen. In de leeftijdsgroep tussen de 16 en 65 jaar gaat het om 1,3 miljoen Nederlanders die laaggeletterd zijn. Veel van hen zijn van Nederlandse afkomst, een ander deel is van buitenlandse afkomst. Er zijn net iets meer vrouwen dan mannen laaggeletterd. Net iets minder dan de helft van de laaggeletterden is werkeloos of niet actief op de arbeidsmarkt.
Laaggeletterdheid kost de Nederlandse samenleving ongeveer jaarlijks 556 miljoen euro. Een groot deel van deze kosten ontstaat doordat een deel van de laaggeletterden niet of minder kunnen werken waardoor er ook minder belasting binnenkomt. En voor de laaggeletterde betekent het natuurlijk geen of een lager inkomen. Daardoor zijn er ook uitkeringskosten voor werkloze laaggeletterden. Deze worden geschat op circa € 75 miljoen per jaar. Nog veel meer over laaggeletterdheid staat op de site van Stichting Lezen en Schrijven.
Gevolgen van laaggeletterdheid
Moeite hebben met lezen en schrijven heeft grote gevolgen voor het dagelijks leven. Laaggeletterden zijn minder zelfredzaam, minder sociaal actief en ze zijn vaker ziek dan geletterden. Benieuwd naar ervaringen van laaggeletterden? Kijk en luister naar het verhaal van Jos Niels.
Wat doe de bibliotheek aan laaggeletterdheid?
De bibliotheek is er niet alleen voor mensen die goed en graag lezen. We willen ook waardevol zijn voor mensen die niet zo gemakkelijk lezen. In beide vestigingen is een afdeling speciaal bestemd voor anderstaligen en laaggeletterden. Hier staan materialen speciaal voor laaggeletterden, zoals woordenboeken, grammaticaboeken, taalcursussen, cd’s en cd-roms om de taal te oefenen en eenvoudige leesboeken. 
Taalhuis
Media voorjaar 2017 opent de bibliotheek het Taalhuis. Het Taalhuis is dé plek waar iedereen terechtkan die aan de slag wil met basisvaardigheden. Er is informatie over een passende (digi)taalcursus, het aanbod in de buurt en er zijn vaak computers om op te oefenen. Het Taalhuis is er ook voor vrijwilligers. Zij kunnen er bijvoorbeeld terecht voor onderwijskundig advies of voor geschikt lesmateriaal voor hun cursist(en).
Taalspreekuur
Elke week is er in alle twee de vestigingen een Taalspreekuur. Het Taalspreekuur is bedoeld voor mensen die willen weten waar ze Nederlands kunnen leren of waar ze hun kennis van de taal kunnen verbeteren. Tijdens dit spreekuur is er iemand aanwezig die kan helpen om te kijken welke cursus goed bij iemand past of die kan zoeken naar iemand die kan helpen met de Nederlandse taal. Er is informatie over scholen en cursussen voor elk niveau.
Leeskring
In de bibliotheek in Beverwijk komt elke dinsdag een leeskring bestemd voor anderstaligen bij elkaar. Daarnaast is er ook een leeskring voor laaggeletterden die elke dinsdag bij elkaar komt. Als er genoeg belangstelling is kunnen er nieuwe leeskringen worden gestart. Klik eens HIER en bekijk het filmpje over een leeskring in Amsterdam en wat een leeskring betekent voor de deelnemers. 
Taalspelletjes
De bibliotheek heeft een groot draagbaar scherm met daarop een speciaal taalprogramma. Hiermee kunnen volwassenen lezen en spelling oefenen en hun woordenschat vergroten. Er zijn verschillende uitdagende oefenvormen die uitgeprobeerd kunnen worden. Deze spelletjes zijn trouwens ook te spelen op de multitouchtafel die beneden in de bibliotheek in Beverwijk staat.
De VoorleesBV en Heemskerk leest voor
Voorlezen prikkelt de taalontwikkeling van kinderen en het vergroot hun woordenschat en het plezier in taal. Kinderen van 1 tot 4 jaar kunnen 18 weken lang eenmaal per week een uur thuis voorgelezen worden door een vrijwilliger. Zo maken kinderen al op jonge leeftijd kennis met voorlezen en boekjes. Samen met de ouders geeft de voorlezer het voorlezen zo een blijvend plekje in het gezin. Lees meer over hoe u voorleesvrijwilliger kunt worden op de website.
Samenwerkingspartners
Bibliotheek IJmond Noord werkt veel samen met de andere taalaanbieders in de regio. De bibliotheek organiseert groepsontvangsten voor mensen die niet uit Nederland en dus een andere taal spreken. Tijdens deze groepsontvangsten wordt verteld hoe deze mensen geholpen kunnen worden in de bibliotheek. Zij ontvangen ook een gratis bibliotheekpas voor de tijd dat zij Nederlandse les volgen. Een overzicht van onze samenwerkingspartners en wat zij doen staat op de website.
