“Van windmolens naar fabrieken voor multinationals”

Foto: Wim Meijer Fotografie

Op donderdagavond 18 februari houdt Jur Kingma, op uitnodiging van het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland, een lezing over vier eeuwen industriegeschiedenis van de Zaanstreek.

Onder de titel “van windmolens naar fabrieken voor multinationals” geeft de spreker een uitvoerig overzicht van de ontwikkeling van de Zaanse industrie, die zich vooral ontwikkelde na het vertrek van de Spaanse troepen uit het Noorderkwartier.

Langs de oevers van de Zaan
De bijna lege oevers van de Zaan werden steeds meer bebouwd met huizen, pakhuizen en windmolens. Steeds meer bewerkingen werden niet meer met spierkracht gedaan van mens of dier, maar met windkracht.

Wim Meijer Fotografie_MG_1434

Naast de houtzaagmolens kwamen er oliemolens, verfhoutmolens, gerstpelmolens, papiermolens en hennepkloppers voor de zeildoekweverij. Er werden in de Zaanstreek zaken uitgevonden of voor het eerst in een windmolen toegepast, die uniek waren in Europa.

Scheepsbouwgebied
Verder was in de 17e eeuw de Zaanstreek een van de belangrijkste scheepsbouwgebieden in Europa. Rond 1730 waren er 650 industriemolens waar naar veel Europese technici en hoogwaardigheidsbekleders  kwamen kijken.

Wim Meijer Fotografie_Panorama Zaanse Schans

Stoom
De overgang naar stoom ging stapsgewijs omdat door de stoommachine niet alleen de aandrijving veranderde  maar ook het fabrieksgebouw, de bedrijfsorganisatie en talloze andere zaken. In de periode 1890-1914 was er een nieuwe bloeiperiode van de Zaanse industrie. Maar ook de grootgrutters als Albert Heijn en Simon de Wit werden grote namen. Cacao en linoleum, maar ook de blikfabricage werden typisch Zaanse bedrijven.

IMG_6714_HGMK

Oliecrisis
Na de tweede oliecrisis (1979) liep de industrie tegen haar grenzen op. Er volgden herstructureringen en bedrijfssluitingen. Maar ook nu staan er nog een aantal fabrieken die grote productiefaciliteiten van multinationals vormen. Hun voorgeschiedenis voert zonder uitzondering terug naar de Zaanse windmolenindustrie.

De voordracht van Jur Kingma wordt gehouden in het BHK-gebouw, Groenelaan 74 in Beverwijk en begint om 20 uur (zaal open vanaf 19.30 u) en is voor leden van het HGMK gratis toegankelijk. Anderen betalen € 4,- entree.

Wim Meijer Fotografie_MG_1452

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen