Je hebt tv-series die gewoon nooit uit het collectieve geheugen verdwijnen. Nog sterker, series die in ons geheugen na verloop van jaren alleen maar leuker lijken te worden. Fawlty Towers (in Nederland op tv als ‘Hotel op Stelten’) is zo’n serie. Vandaag 42 jaar geleden was ie voor ’t eerst op tv: de comedy met John Cleese als hysterische hoteluitbater. De serie zou slechts 12 afleveringen tellen…maar wèl legendarische afleveringen!
(tekst: Wim Meijer)
Je hebt hotels en je hebt hotels
Wat ik bedoel is: Je kunt kiezen voor een hotel van een van de bekende ketens zoals, Fletcher, Hilton, Golden Tulip en Sheraton. Meestal goed verzorgd en privacy verzekerd, om maar niet van onpersoonlijk te spreken. Je kunt ook kiezen voor een familiehotel. Vaak gezellig, knus, wel iets minder gevoel van privacy en soms zelfs net iets tè persoonlijk.
Zelf verblijf ik enkele malen per jaar in een hotel in Noord Frankrijk dat valt onder die noemer van ‘familiehotel’. Een hotel met een prachtige authentiek Franse uitstraling in het centrum van een schilderachtig kustplaatsje, slechts op een paar honderd meter van zee. En het eten: Neem het menu van de dag en steeds weer word je verrast met een schotel van lokale ‘zeepareltjes’.
Regime van ‘Grandpère’
Niets mis dus, met dat familiehotel, alleen dan dat de ganse familie onder commando staat van de patron, de bedrijfvoerende Grandpère. Ongetwijfeld is dankzij opa is het hotel geworden tot wat het nu is, maar het risico is levensgroot dat het ook weer afdaalt tot daar waar het ooit vandaan is gekomen. Want opa gaat niet echt met zijn tijd mee. Opa heeft de hongerwinter nog meegemaakt, en dat zul je als klant dan ook weten! Opa bepaalt waar zijn gasten gaan zitten, hij bepaalt het aantal stukjes stokbrood per gast bij het ontbijt en opa bepaalt wanneer en hoelang de verwarming op ‘max’ staat. Ooit waagde ik mij, inmiddels in licht onderkoelde toestand, aan de thermostaatknop van de radiator. Het duurde nog geen 2 minuten voordat opa met een licht verbolgen gezicht de knop weer terugdraaide in een zo mogelijk nog lagere stand dan de oorspronkelijke. Opa had zogezegd ‘de wind eronder’. Het gevoel drong zich bij mij op dat ik in de Franse equivalent terechtgekomen was van Fawlty Towers, de legendarische serie met John Cleese als hoteleigenaar Basil.
Donald en Beatrice Sinclair
Nu is deze vergelijking wel wat overdreven. Want ‘opa-patron’ heeft dan misschien een beetje last van te strakke regieneiging, hij is een prima gastheer. Hoe anders moet dat geweest zijn met Donald en Beatrice Sinclair, de uitbaters van het Gleneagles Hotel in Torquay.
In 1971 verbleven de leden van Monty Python in het Gleneagles Hotel tijdens opnamen van de groep in Devon. De eigenaar was de volkomen geschifte, voortdurend uit zijn dak gaande en sarcastische Brit, Donald Sinclair. Tot zijn verbazing èn genoegen keek John Cleese toe hoe ‘gastheer’ Sinclair een verbaasde gast een tijdschema naar het hoofd gooide als respons op de vraag hoe laat de volgende bus naar de stad zou komen.
Monty Python crew mikpunt
Eric Idle werd het mikpunt van Sinclair’s wantrouwen, toen deze zijn koffer achter een muur in de tuin deponeerde, uit angst dat deze een bom zou bevatten. Terwijl Graham Chapman iedere alcoholische versnapering werd geweigerd, werd Terry Gilliam verbaal onder handen genomen door zijn gastheer, vanwege het feit dat hij zijn vork in de verkeerde hand hield.
Na één dag had het team van Monty Python het wel gezien, met uitzondering van John Cleese en Connie Booth. Zij besloten in het Gleneagles te blijven omdat ze er materiaal voor een komische sketch in zagen. Een sketch die uiteindelijk uitmondde in de 12 afleveringen tellende serie Fawlty Towers.
Fawlty Towers
Na vijf jaar (1969 tot en met 1974) Monty Python’s Flying Circus, zond de Britse omroep BBC2 op 19 september 1975 de eerste aflevering uit van Fawlty Towers, waarin John Cleese van Basil Fawlty de beruchtste hotelier ooit maakte. En hoewel het ‘slechts’ bij die 12 afleveringen bleef, heeft Fawlty Towers bij z’n fans zo’n onuitwisbare indruk gemaakt, dat bij veel van hen de gedachte leeft dat het een veel langere serie was. Dat heeft misschien ook wel te maken met het feit dat de serie tot op vandaag (42 jaar na de opnamen) nog steeds in veel landen wordt herhaald.
(Hieronder: legendarische taalles)
Van marineofficier tot hoteluitbater
Wat betreft Donald en Beatrice Sinclair: Zij verkochten in 1973 het Gleneagles Hotel en vertrokken naar Miami. De keuze voor het leven van hoteluitbater was ooit een keuze geweest van Beatrice. In de zestiger jaren kocht zij het huis in Torquay voor £ 7.000, bouwde het om tot hotel en gaf het de naam Glenaegles. Haar man was marineofficier bij de Royal Navy. In die hoedanigheid overleefde hij tot driemaal toe een torpedoaanval. Wellicht dat deze ervaringen zijn angst voor ‘bommen’ verklaarden.
Tegen zijn zin in liet hij zich later overhalen door zijn vrouw om op te stappen bij de marine en mee te gaan werken in het hotel. Dat zijn hart echter niet lag in het hotelwezen is duidelijk geworden, maar als inspirator van John Cleese heeft hij zeker een bijdrage aan deze maatschappij geleverd.
(Hieronder: Don’t mention the War!)
Fawlty-toerisme
Nadat Donald en Beatrice Sinclair stopten als hoteleigenaars werd het Gleneagles Hotel eigendom van James Farell, die inspeelde op het Fawlty-toerisme. Jarenlang reden de volle bussen toeristen uit Europa en Japan aan en af. Meerdere malen per jaar organiseerde Farell thema-avonden waarbij acteurs de rollen speelden van Basil, Sybil, Manuel en Polly en waarbij de gasten ècht het gevoel kregen bij Fawlty Towers te gast te zijn. Kijkend naar hoe in de serie de gasten door Basil worden behandeld, weet ik niet of dat nu echt mijn ‘meest begeerde avondje uit’ zou zijn.
Overigens is ook hier nu een eind aan gekomen. In 2016 is het hotel ten prooi gevallen aan de sloophamer en is er op de locatie waar ooit Fawlty Towers stond een appartementengebouw voor senioren neergezet. Wellicht een leuk stekkie voor John Cleese en zijn companen.
