De Rubriek ‘Verhaal van de Dag’ neemt je vandaag 118 jaar mee terug in de tijd, naar 22 augustus 1900 toen de elfjarige Marietje Kessels vermoord werd gevonden in het verwulfsel van de Heilig Hart Kerk in Tilburg.
Vermoord na catechismusles (tekst: Wim Meijer)
Het klinkt cynisch en onethisch. Toch is het precies datgene wat gebeurd lijkt te zijn op begraafplaats ’t Heike in Tilburg. In een graf, met daarop een marmeren engel, ligt Marietje Kessels begraven.
Op 22 augustus 1900 werd zij, op elfjarige leeftijd, vermoord gevonden in het verwulfsel van de Heilig Hart Kerk in Tilburg. Hoewel de moord nooit officieel werd opgelost, werd en wordt pastoor Van Zinnicq Bergmann gezien als meest waarschijnlijke dader. Op 6 november 1910 overleed hij op 59-jarige leeftijd en werd begraven op nog geen 10 meter van – waarschijnlijk – zijn slachtoffer. Noem dat maar eens ‘Eeuwige Rust’.
Vermoord na catechismusles
Hoewel het droevige feit wil dat we regelmatig worden opgeschrikt door moorden, ook op jonge kinderen, is de Tilburgse moordzaak uit 1900 een zaak die bij vooral de Tilburgers is blijven hangen. Vermoedelijk vooral ook door de mogelijk bedenkelijke betrokkenheid van de Katholieke Kerk. Marietje Kessels was de dochter van Mathieu Kessels, eigenaar van de Koninklijke Nederlandse Fabriek van Muziek-Instrumenten. Op 22 augustus had Marietje Kessels catechismusles gevolgd bij pastoor George van Zinnicq Bergmann. Daarna zou zij een brief wegbrengen. Deze brief is echter nooit aangekomen en Marietje werd 2 dagen later gevonden; naakt, verkracht en vermoord.
Noch de koster, noch de schilder
Aanvankelijk richtte het onderzoek van commissaris Caarls zich vooral op de koster, Johan van Isterdaal. Later kwam ook de schilder August Mutsaers in beeld. Beide werden gearresteerd, maar werden later ook vrijgesproken door gebrek aan bewijs.
Pastoor buiten schot
Meest opvallend in de hele zaak was dat de persoon die het meest de gelegenheid had gehad, en daarmee de meest waarschijnlijke dader was, pastoor Van Zinnicq Bergmann, gedurende het gehele onderzoek buiten beeld is gebleven. Nooit werd het plaats delict onderzocht, en evenmin gebeurde dat in de andere verblijven binnen het kerkgebouw, waaronder het verblijf van de pastoor.
Ook toen, na de zittingen tegen Isterdaal en Mutsaerts, er steeds meer verdenkingen kwamen richting Van Zinnicq Bergmann, bleef hij buiten schot. Dit leidde tot heftige reacties in kranten en vooral ook in socialistische kringen. Die spraken over klassenjustitie onder invloed van de rooms-katholieke kerk.
Onder druk door Vaticaan
Toch lijkt ’t erop dat het de katholieke Kerk behoorlijk in de maag zat met deze zaak. In 2010 verscheen een boek van de hand van Godelieve Kessels*, waarin zij voor het eerst het ‘familiegeheim’ van de familie Kessels in de openbaarheid bracht. Het verhaal wil dat er enkele jaren na de moord, in 1908, twee afgevaardigden van het Vaticaan op de stoep stonden bij de familie Kessels. Ze zouden verteld hebben dat de pastoor de dader was, maar verzochten, namens de paus, de familie om te zwijgen. Bij een beschuldiging van de pastoor zou namelijk ‘de hele katholieke kerk terechtstaan’.
Gezwicht voor chantage?
De familie besloot na het gesprek om het geheim in den doofpot te stoppen. Al kun je je afvragen of dit nu een ‘verzoek’ was van het Vaticaan of een vorm van chantage. Vader Kessels vreesde namelijk voor de gevolgen voor zijn instrumentenfabriek.
De fabriek leverde instrumenten aan veel (Katholieke) muziekkorpsen en fanfares in Nederland en België. De angst voor een boycot en daarmee een onafwendbaar faillissement, zou Mathieu Kessels hebben doen besluiten om te zwijgen over de ware toedracht van de moord op zijn dochter.
Tien meter van elkaar
Vandaag, 118 jaar na de moord, zijn de stille getuigen te vinden op begraafplaats ’t Heike. Bizar je te realiseren dat de uitvaartdienst van Marietje werd geleid door haar (waarschijnlijke) moordenaar, die zelf op nog geen 10 meter van haar ligt begraven, en wiens begrafenis werd opgeluisterd door het ‘Muziekkorps van Kessels’, met instrumenten uit de eigen fabriek.
- bronnen: Wikipedia, ’De moord op Marietje Kessels. Waarom de ouders moesten zwijgen’ (Godelieve Kessels)
In 2014 besteedde ook DWDD aandacht aan de moord op Marietje Kessels:
