BEVERWIJK – Veelgestelde vragen over de toepassing van staalslakken bij de inrichting van het Aagtenpark. Wat is eigenlijk een staalslak? Waarom wordt het gebruikt? De gemeente zet totaal 19 vragen en antwoorden uiteen om duidelijkheid te scheppen.
1. Wat zijn staalslakken?
Het betreft hier LD-staalslakken. Dat zijn een restproduct van de productie van staal. Stoffen uit vloeibaar ruwijzer die onbruikbaar zijn voor staal worden bij verhitting gescheiden en vormen samen met kalk de staalslak. Na afkoeling wordt het gebroken en gezeefd.
2. Uit welke stoffen bestaan staalslakken?
Staalslakken zijn een steenachtig product. Voor de productspecificaties verwijzen we naar het productspecificatieblad van de leverancier Pelt & Hooykaas en de Richtlijn herstel en beheer (water)bodemkwaliteit van Rijkswaterstaat. (downloads van beide documenten onder aan de pagina)
3. Wat is het Aagtenpark?
In 2007 hebben de inwoners van Beverwijk in een referendum ervoor gekozen dat de voormalige CAIJ- en Aagtenbelt worden ingericht als een openbaar, recreatief park. Het referendum schetste het Aagtenpark als een vrij toegankelijk park van ruim 26 ha. met speel- en ligweiden, fiets- en wandelpaden en ruimte om te ravotten. Daarnaast kunnen in het park culturele manifestaties gehouden worden zoals openluchtvoorstellingen en tentoonstellingen. De eerste fase van het park is al open voor publiek.
4. Hoe kan een voormalige vuilstortplaats veranderen in een recreatiepark?
Er is een saneringsplan opgesteld, dat Gedeputeerde Staten van de provincie Noord-Holland in 2009 heeft goedgekeurd. De aanpak is gebaseerd op milieutechnisch onderzoek en is in overeenstemming met de regels, die de provincie stelt voor sanering. Saneren betekent niet dat de belten afgegraven worden. Dat is niet nodig. Wel worden ze afgedekt met een aantal lagen grond.
5. Worden vuilnisbelten vaker omgevormd tot een openbaar park?
Ja, een paar voorbeelden zijn:
– Atletiekbaan en hockeyveld in Katwijk.
– Altweerderheide in gemeente Weert.
– De Vellert in Apeldoorn.
– Golfbanen als Westwoud, Hoorn; Hollandse brug, Naarden; Coupépolder, Alphen a/d Rijn.
6. Waarom worden bij de inrichting staalslakken gebruikt?
Het college heeft half juli 2014 het groene licht gegeven voor de toepassing van staalslakken bij de aanleg van het Aagtenpark. Reden is het tekort aan bruikbare grond voor de ophooglaag. Door alternatief materiaal te gebruiken, wordt voorkomen dat de aanleg van het Aagtenpark stagneert, en wordt de, aan de subsidie verbonden deadline gehaald.
Onder invloed van de nog steeds voortdurende recessie in de bouw heeft de aannemer, die het park aanlegt, grote moeite om tijdig de benodigde grond voor de ophooglaag te leveren.
Omdat niet aannemelijk is, dat de markt voor hergebruikgrond zich binnen afzienbare tijd herstelt, heeft het college besloten toestemming te geven voor het gebruik van een partij staalslakken van circa 70.000 m³.
7. Is de toepassing van staalslakken wel veilig?
Voordat het college hiervoor toestemming heeft gegeven, is milieutechnisch advies ingewonnen. De conclusie van de deskundigen is dat de toepassing van staalslakken bij het Aagtenpark geen kwaad kan voor het milieu. De gemeente dient zich vanzelfsprekend wel te houden aan de geldende wet- en regelgeving, bijvoorbeeld de Wet bodembescherming.
Het milieukundig bureau adviseert verder om de staalslakken ruimschoots boven het grondwater toe te passen en aan de bovenzijde een kleiachtige laag aan te brengen.
De staalslakken zijn afkomstig van Tata Steel en zijn gecertificeerd, dat wil zeggen dat ze voldoen aan de kwaliteitseisen voor een niet-vormgegeven bouwstof voor vrije toepassing.
8. Wat ligt er allemaal voor afval op die belten?
Tot 1978 waren de CAIJ- en Aagtenbelt in gebruik als vuilstortplaatsen waar huisvuil, bouw- en sloopafval, bedrijfsafval en chemisch afval is gestort. Er is niet precies bekend welke afvalstoffen in welke mate zijn gestort.
9. Kunnen stoffen uit de staalslakken in aanraking komen met de stoffen uit het afval?
De voormalige vuilnisbelten zijn na sluiting afgedekt met een laag schone grond van minimaal een halve meter dikte. Op deze schone afdeklaag, die nog overal aanwezig is, worden de staalslakken gestort. Er is daardoor geen contactmogelijkheid tussen het onderliggend afvalpakket en de toe te passen staalslakken.
10. Hoe zit het met het benzeen onder de belten?
Het grondwater onder de CAIJ- en Aagtenbelt is verontreinigd met de stof benzeen. Het verontreinigde grondwater wordt voor het grootste deel afgevangen door de ringsloot om de belten. Een klein gedeelte van het verontreinigde grondwater stroomt via het diepere grondwater af in de richting van de Broekpolder. Uit een modelstudie is gebleken dat het verontreinigde grondwater de Broekpolder gelukkig nooit zal bereiken omdat het grondwater in oostelijke richting afbuigt – in de richting van Assendelft.
11. Is het benzeen gevaarlijk voor de bezoekers van het park? Of de bewoners van de Broekpolder?
Het benzeen bevindt zich in het grondwater onder het toekomstige Aagtenpark. Het grondwater ligt overal ruimschoot onder het nieuwe maaiveld. Daarom is er geen gevaar voor bezoekers van het park of voor bewoners van de Broekpolder.
12. Op welke manier wordt voorkomen dat de staalslakken met de al aanwezige benzeenverontreiniging in aanraking komt?
Tussen de onderkant van de laag staalslakken en het grondwater zit een afstand van minimaal 4 meter.
13. Heeft het extra soortelijk gewicht van de staalslakken invloed op het uitsijpelen van benzeen?
Het extra soortelijk gewicht van de staalslakken ten opzichte van het soortelijk gewicht van grond kan geen kwaad. De staalslakken worden in een gemiddelde laagdikte van 1,5 m toegepast.
De extra druk op de ondergrond door het gebruik van staalslakken in plaats van grond bedraagt gemiddeld 1200 kg per m2 grondoppervlak. Dat is vergelijkbaar met de voetstap van een gemiddelde volwassen man. Deze extra druk zal de ondergrond niet beïnvloeden.
14. Komt er niet plotseling veel meer benzeen aan de onderkant de belt uit? Zo ja, kan dit kwaad en wat doet de gemeente hiertegen?
Er zal niet plotseling veel meer benzeen aan de onderkant van de belt uitsijpelen.
Als dit echter wel het geval zou zijn dan wordt dit automatisch gesignaleerd door de peilbuizen waarmee we de verspreiding van de benzeenverontreiniging in de richting van de Broekpolder in de gaten houden.
15. Welke stoffen zitten er in staalslakken, die mogelijk een reactie kunnen aangaan met het benzeen of zware metalen in de belt? En kan dit kwaad, gesteld dat er wat uitloogt uit de slakken?
In de staalslakken zitten geen stoffen die mogelijk een reactie kunnen aangaan met het in het grondwater onder de belten aanwezige benzeen en/of zware metalen. De staalslakken en het onderliggende afval kunnen niet fysiek met elkaar in contact komen door de aanwezigheid van de afdeklaag.
16. Worden staalslakken vaker toegepast en zo ja, zijn er voorbeelden te noemen?
Staalslakken worden en zijn toegepast vooral bij wegenbouwkundige projecten. Tata Steel produceert jaarlijks ongeveer 700.000 ton staalslakken die in allerhande werken worden toegepast. De afgelopen 2 jaar zijn grote hoeveelheden staalslakken verwerkt bij de aanleg van de zogenaamde Haak om Leeuwarden (rondweg). De komende jaren worden ongeveer 1 miljoen ton staalslakken toegepast bij de aanleg van de verbrede Westfrisiaweg (Heerhugowaard-Enkhuizen). Ook bij de aanleg van een omvangrijke zichtwal op het terrein van Tata Steel zijn grote hoeveelheden staalslakken verwerkt.
17. Voldoet de toepassing van staalslakken aan de milieuwetgeving?
Certificering van LD-staalslak als verhardingslaag, straatlagen, grondwerken, als stabilisator, steenbestortingen, in oppervlaktebehandelingen en als mineraal aggregaat in asfalt is mogelijk op basis van het Besluit Bodemkwaliteit. Certificering leidt tot het KOMO®-attest-met-productcertificaat en het NLBSB®-productcertificaat. In deze BRL’s worden zowel milieu hygiënische als civieltechnische eisen gesteld.
18. Klopt het dat de gemeente € 600.000,- aan de provincie moet terugbetalen als het park niet tijdig klaar is?
De gemeente ontvangt van de provincie een subsidie van € 600.000,-. Voorwaarde is dat het park uiterlijk 31 december 2016 klaar is. Het subsidiebedrag dat de provincie uiteindelijk definitief verstrekt hang af van het deel van het park dat op 31 december 2016 klaar is. Op dit moment is al meer dan de helft van het park klaar en daarmee is in ieder geval 50% van het subsidiebedrag, d.w.z. ongeveer drie ton, definitief toegekend. Het financiële risico van het intrekken van de subsidie ligt bij de aannemer.
19. Is dit een reden waarom gekozen is voor staalslakken in plaats van alternatieve grond?
Dit is geen reden geweest om voor de toepassing van staalslakken te kiezen, als alternatief voor grond.
