Een nieuwe column van musicus Ruud Jansen voor Nieuws.nl, waarin hij ons meeneemt naar de radio van jaren 50, 60 en 70. Een verhaal met veel nostalgie, over buizen- en transistorradio’s, bandrecorders, radio Luxemburg, Caroline en Veronica en zelfs over Paulus de Boskabouter.
Video killed the radiostar (door: Ruud Jansen)
Ik ben iemand die nog uit de tijd komt, dat er geen televisie was.. Een mooie tijd! Een tijd vol fantasie, want het “beeld” bepaalde niet hoe iets er uit zag, dat mocht je zelf bedenken. Daarom vind ik boeken ook mooier dan films…
Bij de boeken kon je je eigen voorstelling maken. Films sloegen dat beeld volledig kapot, omdat het nooit was zoals jij je had voorgesteld. Neem nou Paulus de Boskabouter… Ik luisterde daar als kind naar. Dat was nog een hele operatie. Ik zat natuurlijk op een radioloos internaat. Dus vrijdags kwam ik thuis, luisterde eerst de woensdagaflevering op de bandrecorder, om daarna naadloos door te gaan met de vrijdag aflevering. Toen Paulus later op de televisie kwam , vond ik er niets aan…. Het was lang niet zoals ik me had voorgesteld. Ook de stemmen niet, want op de radio deed Jean Dulieu, de schrijver, alle stemmen zelf….. Luister hieronder:
Ja en dan groei je op en gaat interesse krijgen in de muziek. Ook dat was in het begin wel behelpen. Want mijn generatie moest het in het begin doen met Hilversum 1 en 2. Een sterk verzuild systeem, waar zeker voor onze muziek weinig of geen ruimte was. Er werd ontzettend veel geklept…… om het zacht uit te drukken. Het begin van de piraten was nou ook niet bepaald een feest. Ook ze hadden reclame en er werd wel meer muziek gedraaid.
Joost Den Draaijer en etherpiraten
Bij Veronica was het een ramp vanwege alle reclamekwartiertjes. Programma’s over een adverteerder. Maar dat zou spoedig veranderen. Door de opkomst van met name Radio Luxemburg, en de Engelse etherpiraten, zoals Caroline, Radio London etc, kwam langzaam ook bij ons Veronica het besef dat het anders moest. Vooral toen de invloed van Joost Den Draaijer, (Willem van Kooten) toenam. Hij was in Amerika geweest om de radio daar te doorgronden, en ging die ideeën ook op Veronica toepassen. Horizontale programmering, goede muziek en deejays kortom een feest om naar te luisteren, zonder dominees, pastoors en andere sprekers om hun standpunten te verkondigen. En wij, als “tieners” leerden de popmuziek kennen…
Nu heb ik u in een eerdere column over de Beatles al verteld, dat ik op een internaat zat, waar radioluisteren uit den boze was. Maar, de transistorradio kwam op. En die paste in je broek- of jaszak en zo kon je stiekem luisteren. ‘s Avonds in je bed, op de slaapzaal. Draadje naar de verwarming, wat een prima antenne was, oordopje in en zo viel je heerlijk in slaap. Alleen pech als het ding ontdekt werd….. Dan was je hem kwijt en kreeg hem pas terug als je naar huis ging. Sommige leidsters daar controleerden zelfs je zakken….Nooit van privacy gehoord zeker…. Maar, de radio was een feest.
Grote waardering voor mensen als Tom Collins, Lex Harding, Tineke de Nooy, Klaas Vaak (Tom Mulder), die echt pionierswerk verrichtten, en ons kennis lieten maken met muziek die je tot dan toe niet kende. En daarbij hielpen ook de al eerdergenoemde Engelse piratenstations. Ik hoorde bijvoorbeeld voor het eerst van Sergeant Pepper op Radio London.
Van zeezenders naar Hilversum 3
Totdat het jaar 1974 aanbrak. Het was het jaar waarin de zeezenders de nek werden omgedraaid door een minister, die het belang van de publieke omroep diende en aan hun handje liep. Ach ja, hij was per slot van rekening ex-voorzitter van de K.R.O… Hilversum 3 moest het gaan doen. Nu hadden die in de tijd van de concurrentie van de zeezenders echt wel hun best gedaan, maar na 1974 was de concurrentie er niet meer, en dat was te merken. Maar, er was niet anders dus als je de radio aanhad was het toch maar die zender.
Overdaad aan zenders
En dan de huidige tijd….Een overdaad aan zenders op de fm en de kabel en wat het meest vervelende is, is dat een zender tegenwoordig moet voldoen aan een format. Nog groter probleem vind ik, dat aan het hoofd een zendercoördinator staat, die grotendeels bepaalt wat voor muziek er gedraaid wordt. Weinig invloed nog van de presentatoren zelf. Resultaat: een vaak heel beperkte playlist, waarbij veel zenders ook nog vissen in dezelfde muziek vijver. Bij de NPO wordt braaf naar leeftijd geselecteerd. Ben je jong? Dan 3 Fm. Ben je boven de 25, dan radio 2 en kom je boven de 45? Dan mag je naar radio 5. Voeg daaraan toe nog de vele computergestuurde zenders, die een uiterst beperkte playlist hebben en waar je dus door de week heen dezelfde nummers voorbij hoort komen. Een keer in de ochtend, een keer in de middag, een keer in de avond en een keer in de nacht. En dan weer opnieuw.
Ja echt, ik mis een zender als het oude Veronica. De hele dag gevarieerde muziek vaak afgestemd op de tijd van de dag en afgestemd op de mensen die dan het meest naar de radio luisterden.
192, goed idee, luister mee naar Veronica……Ehhhh het kan nog wel een beetje, op de Televisie…. Op 192 TV. Samengesteld door de oude Veronica jongens…….Video killed the Radio star…..
